Özet
Ertuğrul Fırkateyni 1864 yılında okul gemisi olarak Haliç Tersanesi’nde inşa edilmiştir. Ertuğrul Fırkateyninin Japonya gezisi 1887 yılında İstanbul’a dostluk ziyaretinde bulunmuş olan Japon heyetine iade-i ziyarette bulunmak üzere saray tarafından planlanmıştır. Gemi, Padişah II.Abdülhamit’in Japon İmparatoru’na armağanı olan İmtiyaz Nişanı ve diğer hediyeleri götürecektir. 13 yıl hiç seyir yapmamış olan Ertuğrul Fırkateyni 14 Temmuz 1889 günü 607 kişilik mürettebat ile yola çıkmıştır.
30 Temmuz 1889’da geminin Şüveyş Kanalından geçerken karaya oturduğu haberi gelmiştir. 10 Ekim’de Aden’den ayrılan gemi, 15 Kasımda Singapur’a demirlemiş, limanda iken alınan bir telgraf Komutan Osman Bey’in Tuğamiralliğe terfi ettiğini müjdelemiştir. Gemi dört ay Singapur’da kalarak onarım görmüş ve 7 Haziran 1890 günü Yokohama’ya ulaşmıştır. Gemi Komutanı Osman Paşa 13 Haziran 1890 günü İmparator tarafından kabul edilmiştir. Kabul Töreninde Osman Paşa, Padişahın iki mektubunu ve İmtiyaz Nişanını İmparatora sunmuştur. İmparator, iki devlet arasında geçmişten itibaren mevcut olan dostluğun bu ziyaretle daha güçlendiğini, Japon Milletinin Yokohama’da sancağını dalgalandıran bir Türk gemisi görmekten son derece mutlu olduklarını ifade etmiştir.
Ertuğrul Fırkateyni, geri dönmek üzere 15 Eylül 1890 günü Yokohama’dan ayrılmış, ancak ertesi gün şiddetli bir tayfuna yakalanmıştır. İki gün devam eden tayfun 18 Eylül 1890 günü şiddetini artırmış, Ertuğrul Fırkateyni, Oşima Adasının Kaşinozaki burnunda, mürettebatı ile birlikte batmıştır. O dönemde tüm İmparatorluğu derin bir üzüntüye boğan bu olayın sonucunda 50’si subay olmak üzere 533 denizcimiz şehit düşmüş, 6’sı subay olmak üzere 69 denizcimiz kurtulmuştur. Kazazedeler 25 Aralık 1890’da İstanbul’a geri getirilmişlerdir.
 

Abdülhamid'in tahta çıktığı günlerde, 1878 yılında, "Seiki" adlı Japon harp gemisi Avrupa gezisi sırasında iken İstanbul'a uğramıştı. Abdülhamit bu geminin kaptanı Yarbay İnoue'ye ve yine 1881'de İstanbul'a gelen Yoshida Masaharu'ya da Avrupalılar ile aralarında durum düzelince mutlaka Japonya'ya bir harp gemisi göndereceğine söz vermiştir.
 
"Yoshida:...harp geminizin ülkemize gönderilmesini ve devletinizin dev bayrağının Doğu'da parlatılmasını istiyoruz.
 
Padişah: Ben de uzun zamandır bunu düşünmekte olmama rağmen biliyorsunuz son zamanlarda Avrupa ülkeleriyle meşgul olduğumdan isteğimi yerine getiremiyorum. Umarım ileride sakin günler gelirse mutlaka harp gemimizi göndermekle İmparator hazretlerinizin keyfini sorduracağım".

Japonya İmparatoru Meiji’nin amcası Prens Akihito Komatsu’ nun 1887 yılında İstanbul'a yaptığı ziyaretin ardından ise ziyaretin iadesi kesinleşmiştir.

Bu noktada Abdülhamit’in bu geziyi planlarken aklında birden fazla plan olduğu söylenmektedir.
1) Rusya’ya mesaj; O dönemde hızla güçlenen Japonya ile iyi ilişkiler kurulması, iki İmparatorluğun da ortak tehdidi Rusya'ya iyi bir gözdağı vermek…
2) İngiltere’ye mesaj, birkaç yıl önce Mısır’ı işgal etmiş, Arapları da Osmanlıya karşı kışkırtmaya başlamış, hilafeti Osmanlı’nın zorla Araplardan aldığını ve Müslüman dünyasının Osmanlı hilafetini kabul etmemesi gerektiğini öne süren İngilizlere, sancaklı bir gösteri...
3) İslam dünyasının sadece Araplardan ibaret olmadığını, Asya'daki Müslümanların da İngiliz sömürgesindense, Osmanlı hilafetini benimseyebileceğini vurgulamak, geminin yolda ikmal için uğrayacağı Müslüman limanlardaki atmosferi görmek…
Bu yüzden İngiliz Basını Ertuğrul’un yolculuğunu gayet yakından takip etmiştir.

Sonuçta gemi, Padişah 2.Abdülhamit'in Japon İmparatoruna armağanı murassa, mücevherli İmtiyaz Nişanı ve diğer hediyelerini götürecek, görünürde o yıl Bahriye Mektebinden mezun olan asteğmen mühendisler de bu uzun gezide deniz tecrübe ve alışkanlıklarını arttıracaklardır.

Gemi Komutanı seçilen Albay Osman Bey, Bahriye Bakanı'nın damadı  ve aileden denizciydi. 1853 Sinop Baskınında Ruslar tarafından yakılan Osmanlı Donanması'nın komutanı Patrona (Koramiral) Osman Paşa'nın torunuydu.
Süvari Ali Bey ise Basra Komodorluğu'nda bulunmuş ve Hint Okyanusunda Tufan-ı Fil adı verilen tayfunlarda tecrübeli bir denizciydi.
Gezi için Ertuğrul'un seçilmesi bir mesele olmuştu. Başçarkçısı Albay Hardy geminin makine ve kazanının bu uzun geziyi emniyet ve selametle sona erdirecek durumda olmadığına dair rapor vermişti. Zamanın Bahriye Nazırı Müşir Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa ise, bu uyarıya kendisini görevden alıp Adalara işleyen yandan çarklı bir vapura Çarkçıbaşı atamakla cevap vermişti.  Ayrıca gemiye güvenini, damadı Albay Osman Bey'i Komutan tayin etmekle gösteriyordu. Ancak diğer yandan damadı ile ilişkilerinin iyi olmadığı biliniyordu.

Geminin bütün subayları ve personeli özel bir dikkatle seçilmiş, 27 Haziran 1888'de Bahriye Mektebi'nden mezun olan 10 kişilik sınıfın 9'u, 1889 mezunu subaylardan beşi de yardımcı olarak verilmişti. Böylece geminin mevcudu 56'sı subay 607 kişiyi buluyordu. Gemiye çoğu marangoz ustası yaklaşık 500 tayfa verilmiş, yol boyunca çürümesi beklenen tahtaları değiştirerek, yamayarak gemiyi desteklemeleri planlanmıştı.
Ertuğrul'un hareket tarihi Ramazan Bayramı’nın beşinci günü, 4 Haziran 1889 olarak belirlenmişti. Ancak firkateyn 14 Temmuz 1889'da yola çıkabilmişti. Ertuğrul hakkında ortaya çıkan şayialar ve inceleme raporlarının Sadrazam'a geç ulaşması yolculuk tarihini geciktirmişti.

Önceki - Sonraki >>

< Önceki		Sonraki >