Cuma, 03 Mart 2006 05:24 |
Japon edebiyatının tüm dünya edebiyatında ayrıcalıklı bir yeri vardır. Bu edebiyatta özellikle şiir doğa ve mevsime göre gelişim gösterir. Japon şiirinin en önemli özelliği az kelimelerle şairin düşüncelerini okuyucuya aktarmasıdır. Özellikle 8.nci yüzyıldan sonra edebiyatta Japonca ve Çince yanyana kullanılmıştır. 12.nci yüzyıldan itibaren Japoncalaştırılmış Çince kelimeler ağırlık kazanmaya başlamıştır. Japon edebiyatının başlangıcı karanlık dönemlere kadar uzanır.12.nci yüzyıla kadar olan döneme Soylu Edebiyatı, 13.- 16.ncı yüzyıl arası döneme Kılıç Soylu ve Ruhban Edebiyatı ve 17.nci yüzyıl sonrası dönemede Halk Edebiyatı dönemleri denilebilir. Şimdi bu engin edebiyatta kısa kısa dolaşmaya başlayalım : Izumi Shikibu'nun 974 yılında doğduğu ve 1034 yılında öldüğü tahmin ediliyor. Kyoto’da İmparatorluk Sarayında yaşadı. | Nereye böyle pür telaş?nereye gitsen Görüp göreceğinaynı Ay bu gece!Şimdi bir kez görsem seni,bin kez özlerim,gözümde tütersin.Her dem geldiğin yolAlacakaranlıktayitip giderken gözden,gözüme tek görünenşu örümcek ağıhüznün dokusunu ören.Gözlerinde bulutlaryürüyüp gittiğin yolabakakalmışım;ansızın Ay doğmasın mı! | İnsan ve Hayat Erik Ağacının çiçeklerinin üzerine lapa lapa kar yağar. Sana göstermek için bu kardan toplamak istedim, Ama ellerimde eridi. Tepeler arasında hala kar var, Ama sellerin birleştiği yerdeki söğütler gonca goncadır. Ey ilkbahar yağmuru;yavaş yavaş yağ, Kirazların çiçeklerini ben görmeden dağıtma. Sisin yükseldiği fundalığa çıktığımda,bülbül ötüyordu. Sanki ilkbahar gelmişti. Yaşadığımız bu hayatı neye benzeteceğim? Tıpkı,tan ağarırken kürekleri sayesinde uzaklaşan Ve ardında hiçbir iz bırakmayan kayık gibi. Gökyüzü bulut yığınlarının yükseldiği bir denizdir, Ve ay bir kayıktır; Yıldız demetine doğru kürekle ilerler. Otomo Sakanoe Hanım' a ait 8.yy' dan iz bırakan dizeler; | Hep "Gelirim" der,sonra da gelmezdin. Bu kez “Gelmem” dedin, oturdum bekliyorum. Demek seni çözüyorum. Önünden bulut geçen yeşil dağ gibi gülümseyip durma. Aşkımızı ele vereceksin. Saho ırmağının orada su kıyısında büyüyen çalıları kesme sakın; bırak göğerip boy atsın, bahar sökün ettiğinde gizlenecek bir yerimiz olsun. |
Bayan Kasa Iratsume 8.yy’da 740-770 yıllarında yaşamış Düşümde, bir kılıç saplandı etime. Demek yakında kavuşuyoruz.
9. yüzyıldan saraylı Yukon Hanım Unutuldum diye yakındığım yok. Benim ah etmem, yalan yeminlerinden.
| 850’li yıllarda yaşadığı biliniyor. Japon edebiyatının 'Altı Şiir Ustası' arasında kabul edilen tek kadın şair Ono no Komachi, güzelliği ve tutkusu dillere destan bir soylu;Japonlar için güzellik sembolü. (Afrodit gibi). Tam aklımdan geçiyordun ki, gül yüzünü gördüm birden; meğer dalıp gitmişim bilmeden. Bilseydim düş gördüğümü, hiç uyanır mıydım uyurken? |
10. yüzyıldan Sei Shonagon da saraylı. 965-1010 yılları arasında yaşamış, hayatı hakkında pek bilgi yok ama Japon edebiyatı uzmanlarına göre, en iyilerden; | Terk edilmek alınyazım, anlıyorum. Anlamayan, gözyaşlarım. | Japon ozanların aşk şiirlerini okuyabileceğiniz bir, iki kitap: | Kitabın Öndeyiş’inden : Ariake ya da “sabaha karşı solup giden ay”, eski Japon saraylarında “aşk”la ilişkilendirilen bir imgeydi. Aşk yorgunu iki sevgili, bilirdi ki, gündoğumu yaklaşırken, ay batı tepelerine doğru yol aldığında, çok geçmeden ayrılmak zorunda kalacaklar. Erkek, alacakaranlıkta kalkıp, el yordamıyla yelpazesini aranırken; kadın, giyisilerini giydirir, elleriyle saçlarını tarar, kapıya kadar uğurlardı sevdiğini. Solgun ay, gökyüzünde son bir kez dolanıp, yerle göğün bitiştiği yerde gözden yiterken, kadın odasına döner; sevgilisinin göndereceğini bildiği şiirini beklerdi. Şiir, çiçeğe durmuş incecik bir dalla bezeli, özenle katlanmış bir kağıtla geldiğinde, her sözcüğü usulcacık okur; sevgilisinin kurduğu imgelerin yüreğine düşürdüğü sözlerle dokuduğu yanıtını dizelere dökerdi. Şiir, sık sık ya da açıktan açığa buluşmalarının hoş görülmediği bir dönemde, sevgililer arasında vazgeçilmez bir iletişim biçimiydi.
|
7. yüzyılda yaşamış soylu bir kadın şairin, Prenses Yoza’nın şiirinin son dizesi, bu kitaba adını verdi. Geceler ayaza çekiyor, ciğerime işliyor soğuk. Gittin gideli perişanım. Merak bu ya, yatağında yalnız mısın?
Yatağında Yalnız mısın? - Eski Japon Ozanlarından Aşk ve Özlem Şiirleri / Çevirmen Celal Üster / Okuyanus Yayınları / 2002 Aşk Olsun, Eski Ozanlardan Sevda Şiirleri/ Celal Üster/ Homer Kitabevi / Mart 2005
|
Son Güncelleme: Cumartesi, 18 Mart 2006 22:43 |