1Q84 Film ve Kitap Eki Yazdır

Arzu Yücel tarafından yazıldı.   
Cuma, 24 Ağustos 2012 07:04

Murakami 1Q84'de, adında George Orwell, içeriğinde Anton Çehov damgasını vuruyor. Satır aralarında yine Kafka var, Hemingway, Stanley Kubrick , Charles Dickens, Mao, Kopernik gibi bir çok kişi ve eserleri satırını, sayfasını hikayede bulmuş. Keyif veriyor Murakami.

1Q84 Müzik Listesinden sonra kitap, film listesini paylaşıyorum. Eksiklerini, içeriğini tamamlamayı düşünürseniz nasıl memnun olurum. Üçüncü bir liste olaylar ve yaşananlar olarak hazır...


1256 sayfa kitabı çevirmek Türkçe yazmak, dizmek ne kadar zordur, bu koca kitapta bulduğum 415. sayfada iki kez - ay- yerine -üy -yazıyor ve "Sır Saklayan Kadınlar" bölümünde eskiz yerine -eksiz- yazıyor, işe yarar mı bu bilgi de:)

 

 

Yazar, Film....

Eser,Yazar,Oyuncu - Hakkında Bilgi
Akutagava Ödülü peşinde başlayan "Pupa Hava" Macerası.
Komatsu- "Akutagava Ödülü. O kadarını asosyal haline rağmen sen de biliyorsundur. Gazetelere büyük puntolarla çıkar, televizyonlarda haber de olur" 

Akutagava Ödülü  

 

 

İsmini Japon hikâye yazarı  Ryunosuke Akutagava'dan alan ödül, 1935 yılında  Akutagava anısına başlatılmıştır. Yılda iki kere Ocak ve Temmuz aylarında, yeni veya yükselen Japon bir yazar tarafından yazılmış en iyi kurgusal edebî esere verilmektedir. Ödülü kazanan kişiye 1 milyon yenlik bir para ödülü de vardır. Bugüne kadar ödülü kazanan eserlerin çoğunluğu  kısa hikâyeler ve romanlar olmuştur.
Ryūnosuke Akutagawa, "Raşoman ve Diğer Öyküler" isimli kitabında hikayeleri Oğuz Baykara tarafından Japoncadan Türkçeye çevrilmiştir. Yazar 35 yaşında intihar etmiştir.  TDK Dergisine üye olarak Bilge Karasu'nun çevirisini yaptığı 2 hikayesini" Kesa ile Morito"" ve " Koruda" isimli öykülerini  online okuyabilirsiniz.
Tengo' Kinokuniya Kitapevinden bir kaç kitap satın alır; birini kafede Fukaeri yi beklerken okumaya başlar :"Japon toplumunda lanetin nasıl bir işlev gördüğünü inceliyormuş!
Kinokuniya

Kitapçılar zinciri, Japon firması, 1920 li yıllarda kurulmuştur. Dubai, Amerika,Tayland gibi ülkelerde de şubeleri bulunmaktadır.

Aomame  ilk işini bitirdikten sonra, bara gider-kitap okuyarak bekler.1930'lu yılların Mançurya Demiryolu üzerine yazılmış bir kitap.
Tengo'nun babası da gönüllü göçmen olarak Mançurya'ya gidip, sağ olarak dönmeyi başarabilmiştir.

 

Mançurya Murakami'nin kitaplarında yer verdiği bir konu Mançurya! Bu kitabında da Güney Mançurya Demiryolu Anonim Şirketi'nin Japonların yönetimine geçişi ile Şimonoseki'den Paris'e kadar 13 günde ulaşabileceğini öğrenmiş olduk.

Komatsu'dan Yunan Felsefesi Dersleri.
1)"Olguların neticesi iyidir" 2) " Aristoteles ve Platon, Mel Torme ve Bing Crosby kadar farklıdır"
Aristoteles Nikomakhos'a Etik
   Nikomakhos'a Etik, Aristo'nun en ünlü etik kitabı, 10 cilttir. Türkçe çevirisi mevcuttur. Bir sayfası Yunanca, bir sayfası Türkçe olan baskısını okumak keyiflidir.
Platon  "İnsan ruhu mantık, azim ve şehvetten oluşur."
Platon- p harfi yerine arapçada p harfi olmadığı için; ef koyarlar, eflatun da denir.
Hocası Socrates ve öğrencisi Aristo ile  doğal felsefe, bilim ve Batı felsefesinin temellerini attı. Geniş omuzları ve atletik yapısı nedeniyle, lakabı geniş(platon) idi.
Mel Torme- Amerikalı şarkıcı(caz), besteci (1925-1999)
Harry Lillis-Bing- Crosby- Amerikalı şarkıcı, oyuncu (1903 - 1977) 1944 yılında Oskar, 1962 yılında Grammy Yaşam Boyu Başarı Ödülü aldı.
Tengo kendini kaptırarak Dickens okurdu, sonrasında tutkunu bir hale gelmiş!
Dickens Oliver Twist
Charles Dickens-İngiliz yazar. (1812-1870)
Oliver Twist(1839) Dickens'ın en meşhur kitabı. Bir yetimhanede büyüyen Oliver'ın hikayesini okumayan var mı?
  Tengo'nun kadın arkadaşı ile konuşması 1. bölümün son paragrafı.

Dickens

 

 

 

Martin Chuzzlewit (1844) isimli kitabında Dickens büyük bir aile içinde mirastan pay kapmak uğruna dönen entrikaları anlatır,Amerika seyahatinin yer aldığı bölümlerdeyse, Amerikan yaşam tarzını, geleneklerini ve siyasi düşüncesini nükteli bir üslupla eleştirir.

Fukaeri ilk olarak Tengo'ya ve basın toplantısında gazeticilere Heike Öykülerini ezberinden okur. Kasetlerden dinleyerek hikayeyi zihnine yerleştirmiştir.

 (342.sf da "Başkentten Kaçış" ve "Tannoura Meydan Savaşı" Fukaeri'nin ezberinden okuduğu bölümler) 

Heike Heike Öyküsü - Geçmiş Zaman Masalları

Heike monogatari  Heike'nin Öyküsü - Japon kültüründe sayısız oyun, şiir ve öyküye kaynak olan destan.  1190-1221 arasında dilden dile dolaşan geleneksel öykü ve şiirlerin, adı bilinmeyen bir yazar tarafından, yaklaşık 1240'ta tek bir epik şiir biçiminde bir araya getirilmesiyle oluşmuştur. Destan biva  eşliğinde şarkı olarak söylenmek üzere  düzyazı biçiminde yazılmıştır.

Kör Biva Çalgıcıları Biva; Japon sazı
Ogai Mori Sanşo Dayu
Ogai Mori (1862-1922)
Sansho Dayu, 1915 de basılmış eser. Hikayeden yola çıkan   1954, yapımı film uyarlamasını izlemiş olabilirsiniz.
Shakespeare Madam, Jon Dowland'ın Lachchrymae parçasını konu edip, belki dört yüzyıl önce yaşasaydık ruhlarımız daha özgür olurdu der. Aomame 400 yıl öncesinin sosyal, kültürel tablosunu çizer ve ekler "Shakespeare oyunlarını alkışlayan sayısı az olsa gerek." Tarih kitaplarını okumayı seviyorum.
18. Bölüm "Artık Big Brother' a yer yok. "  Big Brother' yerine Little People çıktı!
George Orwell Ebisuno ve Tengo arasında: 1984 Big Brother- Bu gerçeklik dünyasında artık Big Brother'a yer yok.
Uşikawa ve Tengo arasında: Düşünce Suçu
Aomame : Big Brother seni izliyor ( 1Q84'den kaçmak için otobanda)
19 yy.da bir Rus Yazar Olmak! Düşündünüz mü hiç?
Tengo Fukaeri''ye kitaplığından bir kitap seçer ve okumaya başlar.
Anton Çehov Sahalin Adası
Anton Çehov- Rus tiyatro yazarı ve modern kısa öykülerin kurucularındandır.(1860-1904) Kitabın 355.sf da ölümüne ilişkin bilgi verilmiştir.
Sahalin Adası- Bu eserin Türkçe çevirisi var mı bilmiyorum. Çehov avukat olan kardeşinin düşüncelerinden esinlenerek, biraz da moralinin bozuk olduğu bir dönemde, mahkumların adası olan bu adaya gider, 8 ay kalır ve dönüşünde Ostrov Sakhalin isimli  eserini yazar.
Gilyaklar - Kuzey Asya'daki bir etnik grup.
Tamaru Sahalin Adasında dünyaya geldiğini anlatır ve sözü Çehov'a getiri. "Çehov şöyle der, öykünün içinde bir tabanca varsa, bu tabancanın patlaması gerek."
Akira Kurosava Kanlı Taht, Saklı Kale
Tengo'nun Kitabı: Kediler Şehri
Japonya Bilim ve Sanatı Geliştirme Cemiyeti mi?
Tengo'nun dersanedeki arkadaşı Uşikava'nın bıraktığı karttaki numarayı arar.
Bir telefon çekip aramalara yanıt verecek birini tutmak yeterli olur. Şu Sting filmi gibi.

 The Sting (456. sf.) Belalılar - 1973 ABD yapımı komedi filmi. Filmin adı kelime olarak "dolandırıcılık, üçkâğıtçılık yapmak, kazık atmak" anlamına gelir. Çevrildikten 10 yıl sonra Türkiye'ye getirtilen film "Belalılar" adı ile gösterime sunulmuştu.

Başrollerinde Paul Newman v eRobert Redford oynamışlardı.

Tengo kendini Hitchcock filmlerini başkahramanları gibi...
Hitchcock İngiltere doğumlu Amerikan gerilim fimleri yönetmeni(1899-1980) 
Lider'in Okura Otelinde Aomame'e Tanrı'nın sesini duyan imparatorların ölümünü aktardığı kitap.
James G.Frazer Altın Dal
James George Frazer İskoç antropolog (1854-1941)
Altın Dal, tarihsel dönemin ulaşamadığı çağlardan günümüze dek uzanan evrede, insan düşüncesinin ve kurumlarının gelişmesini incelemektedir. Frazer'ın ilkel büyü, tabular, cinsel uygulamalar, batıl inançlar ve büyücülük üzerine yaptığı incelemeler yer alır.
Biliyorum ben de Karamazov Kardeşleri okudum.
Dostoyovski Dengenin kendisi iyiliktir. İşte bu bölümde adını buradan aldı!
Karamazov Kardeşler- Dostoyoski'nin bu eseri zirve olarak kabul edilir. Yazarın bu kitap ile her alandaki (araştırmacı ve yazarları Freud, Kafka, Einstein...) çalışmaları etkilediği, etkilemeye devam ettiği bilinmektedir.
Aomame ve öldürülen polis bayan arkadaşı olanları Büyük Kaçış filmine benzetir.
Büyük Kaçış Steve Mc Queen
The Great Escape-Büyük Kaçış 
Steve Mc Queen Amerikalı sinema oyuncusu (1930-1980) Asbest ile temasından kaynaklanan akciğer kanseri ve ameliyatı sonrası kalp krizi geçirerek 50 yaşında hayatını kaybetti :(
Sahilde Sahilde – On The Beach (sf.) Nevil Shute’nin romanından, Stanley Kramer’ın çektiği 1959 yapımı , soğuk savaş dönemi popüler olan bilim kurgu felaket filmlerinin en güçlülerinden biri. Senaryo ve yönetimden çok gücünü uyarlandığı roman ve müthiş oyuncu kadrosundan alıyor.
Little People:  Pamuk Prenses ve 7 Cücelerden bir kişi eksik iken,  7 kişi olmak daha iyi olacak ise 7 kişi olur!!!
Aklı başında bir kişi için bu hikaye Alice Harikalar Diyarında'ki kupa kraliçesi ve saatli tavşan kadar inanılmaz.  Aomame bunları dillendirirken; bir sonraki bölüm Tengo için başlar  "Ayıbalığı ve çılgın şapkacı"
Tengo'da parkta 2 ay manzarasını seyrederken Alice Harikalar Diyarındaki kahramanlar yerine kaydırak, konutlar ve Zelkova ağacını gördüğüne inanamaktadır hala, bu bölümde adını Alice Harikalar Diyarından almış olur böylece.
Aomame bu bölümde Tengo'nun yarattığı Pupa Hava hikayesinin içine girdiğini aslında Tengo'nun vücudunda dolaştığını kurgular. Aynı Fantastik Yolculuk filmindeki gibi mi?
Fantastik Yolculuk- Özgün adı Fantastic Voyage olan 1966 ABD yapımı bilim kurgu film. 1968 yılında ülkemizde Esrarengiz Yolculuk olarak gösterime girmişti.

Filmde bir suikast girişimi sonucunda komaya giren önemli bir diplomatın hayatını kurtarmak için henüz deneme aşamasında bir projede çalışan bilim adamlarının mikroskobik boyutlara küçültülen bir denizaltıya binerek kan damarları yolu ile diplomatın beynindeki pıhtıyı yok etmek üzere harekete geçmeleri ve karşılaştıkları akıl almaz güçlükler anlatılmaktadır.Film 1967 yılında iki dalda Oskar ödülü aldı.

Asimov'un  senaryoya dayanarak yazdığı roman Türkiye'de 1971 yılında Kan Damarlarında Yolculuk adıyla Okat yayınevinden çıkmıştı.Salvador Dali   filmle aynı ismi taşıyan bir tablo yaptı.  

Aomame 1Q84 den kaçmayı dener. Kendini Kibar Soyguncu Filmindeki Faye Dunaway!a benzetir.Taksi şöförü de öyle.
Kibar Soyguncu 
Faye Dunaway
 Tamaru'dan Aomame'ye bir kitap önerisi
Proust Kayıp Zamanın İzinde
Marcel Proust- Fransız yazar (1871-1922) Eşcinselliğini de söylemek gerekebilir. Tamaru hapishanede okunacak bu kitabın yazarının hapishanedeki kişilerin ilgisini çekecek biri olmadığını söylüyor.Burada Murakami Tamaru'nun da eşcinsel olduğunu hatırlatıyor!

Kayıp Zamanın İzinde- Proust'un en ünlü eseridir. 7 ciltlik kitabın  Türkçe çevirisi de vardır.
Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde

Guermantes Tarafı

Sodom ve Gomorra

Swan'ların Tarafı

Mahpus

Albertine Kayıp

Yakalanan Zaman


 Tengo'nun babasının yanındayken okuduğu kitaplardan biri " Benim Afrikam"

Isak Dinesen

 

 

Danimarkalı kadın yazar (1885-1962) Nobel Edebiyat Ödülüne aday gösterilmiş ancak kazanamamıştır. Hemingway Nobel ödülünü alırken bu Dinesen hakkıydı diyerek düşüncesini dile getirmiştir. " Düş kurmak akıllı uslu insanların intihar etme şeklidir" diye bir sözü vardır.
 Benim Afrikam
Başparmağımın kaşınmasından o olduğunu anlıyorum. Bu bölüm de adını ... by the pricking of my thumbs...
Shakespaere Macbeth

Macbeth- Tengo babasının yattığı bakımevindeki hemşireleri Macbeth'deki 3 cadıya benzetir, ve NHK tahsildarının Fukaeri'yi ziyarete gelişini bu piyesteki aklında kalan satırlara bağlar.
Parmaklarımın kaşınmasına bakılırsa,

Uğursuz bir şey geliyor bu yana,

Açılsın kilitler,

Her kim kapıyı çalarsa!

Komatsu Tengoya 2001 Uzay Yolcuşuğu Filmindeki maymunlar gibiyiz der!
2001 Uzay Yolculuğu 2001- Bir Uzay Destanı adı ile gösterildi.1968 yapımı.Stanley Kubrick'in yönettiği bilim kurgu filmi. izlemediyseniz, izlemelisiniz.
Stanley Kubrick- Amerikalı yönetmen. (1928-1999) Eyes Wide Shut ve Spartaküs Kirk Douglas!
Son Güncelleme: Perşembe, 18 Nisan 2013 19:12